ความเป็นมา
ด้วยนักเรียนที่จบการศึกษาในระดับประถมศึกษา จากศูนย์การเรียนชุมชนชาวไทยภูเขา “แม่ฟ้าหลวง” อำเภอแม่แจ่ม จังหวัดเชียงใหม่ ซึ่งส่วนใหญ่เป็นชาวไทยภูเขาที่ด้อยและขาดโอกาสทางการศึกษาต่อในระดับที่สูงขึ้น ด้วยข้อจำกัดทางสภาพภูมิประเทศที่ห่างไกล ทุรกันดาร การคมนาคมไม่สะดวก และข้อจำกัดอื่นๆ จึงมีเพียงส่วนน้อยเท่านั้นที่ได้รับการศึกษาต่อตามความต้องการ ดังนั้นเพื่อเป็นการกระจายโอกาสทางการศึกษา และยกระดับคุณภาพชีวิตของนักเรียนบนพื้นที่สูง และสนองพระราชปณิธานของสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี ที่ทรงต้องการช่วยเหลือ ผู้ด้อยโอกาสทางการศึกษาในถิ่นทุรกันดารเสมอมา
ดังนั้นเมื่อวันที่ 21 ตุลาคม พ.ศ.2542 โครงการพระเมตตาสมเด็จย่า ร่วมกับ องค์การบริหารส่วนตำบลช่างเคิ่ง อำเภอแม่แจ่ม จังหวัดเชียงใหม่ และ สำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย (กศน.) รวม 3 หน่วยงาน ได้ลงนามข้อตกลงความร่วมมือในการจัดทำโครงการนำร่อง จัดการศึกษาให้แก่นักเรียนผู้ด้อยโอกาสที่จบการศึกษาในระดับประถมศึกษา จากศูนย์การเรียนชุมชนชาวไทยภูเขา “แม่ฟ้าหลวง” ของอำเภอแม่แจ่ม จังหวัดเชียงใหม่ และจากสถานศึกษาอื่นที่อยู่ในพื้นที่ใกล้เคียง ระยะเวลานำร่อง 5 ปี เริ่มตั้งแต่ปี พ.ศ. 2542 – 2547 และจัดตั้งสถานศึกษาพิเศษขึ้นใช้เป็นสถานศึกษาและพัฒนาการ จัดการศึกษาแนวใหม่ที่สอดคล้องกับพระราชปณิธานของสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี และพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พุทธศักราช 2542 ฝึกความเป็นผู้นำเพื่อให้สามารถกลับไปเป็นผู้นำในการพัฒนาชุมชนของตนเองในด้านต่างๆ เรียกสถานที่แห่งนี้ว่า ชุมชนการเรียนรู้ “สมเด็จย่า” ดำเนินการจัดหลักสูตรการเรียนการสอนในระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น (ม.1 – ม.3) กำหนดรับผู้เรียนชั้นละประมาณ 15 คน
ชุมชนการเรียนรู้ “สมเด็จย่า” ตั้งอยู่บริเวณเนินเขาบ้านสันเกี๋ยง หมู่ที่ 17 ตำบลช่างเคิ่ง อำเภอแม่แจ่ม จังหวัดเชียงใหม่ ในช่วงเริ่มต้นปี พ.ศ. 2542 - 2543 ได้รับความร่วมมือจาก ...
องค์การบริหารส่วนตำบลช่างเคิ่ง บริจาคที่ดินและดำเนินการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ให้การสนับสนุนในการกำหนดผังบริเวณสถานที่ตั้ง ออกแบบอาคารเรียน อาคารเอนกประสงค์และบ้านพักนักเรียน
สำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย ให้การสนับสนุนทางด้านบุคลากรและวิชาการ และ
โครงการพระเมตตาสมเด็จย่าให้การสนับสนุนงบประมาณการก่อสร้างและการบริหารงานด้านอื่นๆ ตามความเหมาะสมและความจำเป็นตามระบบเศรษฐกิจพอเพียง
